ارتودنسی که گاهاً به آن ارتوپدی فک و صورت نیز گفته می‌شود یک شاخه تخصصی در دندانپزشکی است که وظیفه آن به این شرح است: تشخیص، پیشگیری و درمان ناهنجاری‌های فک، چهره و دندان. وقتی دندان‌ها و فک‌ها بطرز درست بر روی یکدیگر نباشند، دندان‌ها به هم ریخته به نظر می‌رسند، بایت فرد مشکل پیدا می‌کند و فک‌ها نامتعادل به نظر می‌آیند. وظیفه ارتودنسی، رفع این مسئله است. در مقاله حاضر که توسط شخص دکتر درّانی، یکی از بهترین متخصصان ارتودنسی (مطب واقع در فرمانیه، تهران) نگاشته شده است، به رایج‌ترین سؤالات شما درمورد ارتودنسی و راه‌کارهای درمانی آن پاسخ می‌دهیم.
ارتودنسی شاخه‌ای از دندانپزشکی است که به تشخیص، پیشگیری و درمان ناهنجاری‌های دندانی و فکی می‌پردازد. هدف ارتودنسی، ایجاد لبخندی زیبا و متناسب با چهره و همچنین بهبود سلامت دهان و دندان است.
ارتودنتیست دندانپزشکی است که در زمینه ارتودنسی تخصص دارد. او با استفاده از ابزارهای مختلف، مانند براکت و سیم، دندان‌ها و فک را به موقعیت مناسب خود هدایت می‌کند.
برای تحصیل در رشته ارتودنسی، ابتدا باید در رشته دندانپزشکی تحصیل کرده و مدرک دکترای دندانپزشکی (DDS یا DMD) را دریافت کنید. سپس می‌توانید در دوره تخصصی ارتودنسی شرکت کنید. دوره تخصصی ارتودنسی معمولاً سه سال طول می‌کشد و در پایان آن، مدرک دکترای تخصصی ارتودنسی (DDS یا DMD) اعطا می‌شود.
پذیرش در دوره تخصصی ارتودنسی بسیار رقابتی است. متقاضیان باید معدل بالایی در دوره دندانپزشکی داشته باشند و در آزمون ورودی این دوره قبول شوند. همچنین باید رزومه علمی و عملی قوی داشته باشند.
در گذشته، ارتودنسی به معنای استفاده از بریس‌های فلزی بود که دور تا دور دندان‌ها را می‌پوشاندند. این بریس‌ها دردناک بودند و طول دوره درمان با آنها طولانی بود. اما امروزه با پیشرفت تکنولوژی، روش‌های جدیدی برای ارتودنسی ابداع شده‌اند که درد و طول دوره درمان را کاهش داده‌اند.
بریس‌های فلزی رایج‌ترین نوع بریس هستند. این بریس‌ها از فولاد ضدزنگ ساخته شده‌اند و نسبت به بریس‌های قدیمی‌تر، کوچکتر، راحت‌تر و جذاب‌تر هستند. بریس‌های فلزی برای طیف وسیعی از مشکلات دندانی مناسب هستند و قیمت مناسبی دارند.
بریس‌های نیمه شفاف از موادی مانند سرامیک یا پلاستیک ساخته می‌شوند. این بریس‌ها کمتر از بریس‌های فلزی قابل مشاهده هستند و برای بزرگسالان که به ظاهر خود اهمیت می‌دهند، گزینه مناسبی هستند. بریس‌های نیمه شفاف ممکن است کمی گران‌تر از بریس‌های فلزی باشند.
اینویزالاین یک نوع بریس نامرئی است که از صفحات پلاستیکی شفاف ساخته می‌شود. این صفحات به صورت تدریجی و با فشار ملایم، دندان‌ها را به موقعیت صحیح خود هدایت می‌کنند. اینویزالاین برای افرادی که به زیبایی ظاهر خود اهمیت می‌دهند و یا نمی‌توانند از بریس‌های فلزی یا نیمه شفاف استفاده کنند، گزینه مناسبی است. اینویزالاین گران‌ترین نوع بریس است.
نوع درمان ارتودنسی که برای شما مناسب است، به عوامل مختلفی مانند سن، شدت مشکل دندانی، میزان بودجه و ترجیحات شخصی شما بستگی دارد. دندانپزشک شما با معاینه دقیق دندان‌ها و فک شما، بهترین نوع درمان را برای شما انتخاب خواهد کرد.
دندان‌های مرتب و منظم یکی از عوامل مهم زیبایی ظاهری فرد هستند. متخصصان ارتودنسی در تشخیص، درمان و پیشگیری از بی‌نظمی‌های دندانی و فکی در کودکان و بزرگسالان تخصص دارند.
دندان‌های نامرتب و شلوغ به راحتی تمیز نمی‌شوند. این امر می‌تواند منجر به پوسیدگی دندان، بیماری لثه و از دست رفتن دندان شود. انجام ارتودنسی می‌تواند به بهبود بهداشت دهان و دندان کمک کند و نیاز به ویزیت دندانپزشک را در آینده کاهش دهد.
بی‌نظمی‌های دندانی می‌تواند مشکلات مختلفی ایجاد کند، از جمله:
ساییدگی دندان‌ها
کاهش کارایی جویدن غذا
فشار بیش از حد روی لثه و استخوان
عدم ترازبودن مفصل فک
پس از برداشتن بریس‌ها، متخصص ارتودنسی نگهدارنده‌هایی را برای شما تجویز می‌کند. نگهدارنده‌ها به حفظ موقعیت دندان‌ها در جای خود کمک می‌کنند و از بازگشت دندان‌ها به حالت قبل از درمان جلوگیری می‌کنند.
نگهدارنده‌ها انواع مختلفی دارند. رایج‌ترین نوع نگهدارنده، نگهدارنده‌های متحرک هستند. این نگهدارنده‌ها شبیه بریس‌ها هستند، اما از مواد نرم‌تری ساخته شده‌اند. نگهدارنده‌های متحرک باید به طور مداوم، به ویژه در شب، استفاده شوند.
نوع دیگر نگهدارنده‌ها، نگهدارنده‌های ثابت هستند. این نگهدارنده‌ها به طور دائمی به پشت دندان‌ها چسبانده می‌شوند و نیازی به برداشتن ندارند.
استفاده از نگهدارنده‌ها برای موفقیت درمان ارتودنسی ضروری است. اگر از نگهدارنده‌ها استفاده نکنید، دندان‌های شما ممکن است به حالت قبل از درمان بازگردند.
نگهدارنده‌های متحرک را باید به طور مداوم، به ویژه در شب، استفاده کنید.
قبل از غذا خوردن، نگهدارنده‌ها را خارج کنید و پس از غذا خوردن، آنها را به دقت با مسواک و خمیر دندان مسواک بزنید.
نگهدارنده‌های ثابت را به طور مرتب توسط متخصص ارتودنسی خود معاینه کنید.
با رعایت نکات بالا می‌توانید از دندان‌های مرتب و سالم خود لذت ببرید.
ارتودنسی می‌تواند به بهبود ظاهر و سلامت دندان‌ها کمک کند. بهترین سن برای شروع درمان ارتودنسی، سنی است که دندان‌های دائمی هنوز در حال رشد هستند.
معاینه زودهنگام
کودکان باید حدود هفت سالگی برای معاینه ارتودنسی مراجعه کنند. این معاینه به متخصص ارتودنسی کمک می‌کند تا مشکلات احتمالی رشد فک و دندان‌ها را شناسایی کند. اگر مشکلات ارتودنسی زودتر شناسایی شوند، درمان آنها راحت‌تر و موثرتر خواهد بود.
درمان ارتودنسی در بزرگسالان
درمان ارتودنسی تنها مختص کودکان و نوجوانان نیست. از هر پنج بیمار ارتودنسی، یک نفر بزرگسال است. بزرگسالان نیز می‌توانند از مزایای ارتودنسی بهره‌مند شوند.
نتیجه اینکه هیچ زمانی برای ملاقات با یک ارتودنتیست دیر نیست. اگر نگران ظاهر یا سلامت دندان‌های خود هستید، با یک متخصص ارتودنسی مشورت کنید.
نگهدارنده‌ها وسایلی هستند که پس از برداشتن بریس‌ها برای حفظ موقعیت دندان‌ها در جای جدید استفاده می‌شوند. این وسایل می‌توانند به کمی تغییر موقعیت دندان‌ها کمک کنند، اما برای تصحیح بدردیف‌شدگی دندان‌ها به تنهایی کافی نیستند.
به هم ریختگی دندان‌ها به وضعیتی گفته می‌شود که در آن دندان‌ها در ردیف صحیح قرار ندارند. این وضعیت می‌تواند باعث مشکلات مختلفی از جمله مشکلات زیبایی، مشکلات جویدن غذا و مشکلات فک و مفصل گیجگاهی شود. برای تصحیح بدردیف‌شدگی دندان‌ها، باید با استفاده از بریس‌ها یا سایر وسایل ارتودنسی، فشاری بر دندان‌ها وارد شود تا آنها به موقعیت صحیح خود حرکت کنند. این فشار باید به تدریج و در طول دوره‌ای طولانی اعمال شود.
نگهدارنده‌ها پس از برداشتن بریس‌ها، از بازگشت دندان‌ها به حالت قبل از درمان جلوگیری می‌کنند. این وسایل باید به طور مداوم، به ویژه در شب، استفاده شوند. بنابراین، نگهدارنده‌ها می‌توانند به کمی تغییر موقعیت دندان‌ها کمک کنند، اما برای تصحیح بدردیف‌شدگی دندان‌ها به تنهایی کافی نیستند. برای تصحیح این وضعیت، باید از بریس‌ها یا سایر وسایل ارتودنسی استفاده شود.
هزینه ارتودنسی با توجه به عوامل مختلفی از جمله شدت مشکل، طول دوره درمان و پیچیدگی درمان متفاوت است. به طور کلی، هزینه ارتودنسی در ایران با توجه به شرایط بیمار بسیار متفاوت است و تنها یک متخصص ارتودنسی می‌تواند در این زمینه نظر قطعی بدهد.
هزینه ارتودنسی معمولاً به صورت قسطی و ماهیانه پرداخت می‌شود. بیشتر پزشکان حدود یک چهارم هزینه کل را در شروع درمان می‌گیرند. مابقی هزینه به صورت قسطی و ماهیانه در طول دوره درمان پرداخت می‌شود.
درمان ارتودنسی با استفاده از بریس‌ها یا سایر وسایل ارتودنسی، فشاری بر دندان‌ها وارد می‌کند تا آنها به موقعیت صحیح خود حرکت کنند. این فشار می‌تواند باعث درد، ناراحتی و حساسیت دندان‌ها شود. شدت درد در افراد مختلف متفاوت است. برخی از افراد ممکن است فقط درد خفیفی را تجربه کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است درد شدیدتری را تجربه کنند. درد معمولاً در روزهای اولیه پس از نصب بریس‌ها یا پس از تنظیم سیم‌ها بیشتر است.
برای تسکین درد ارتودنسی، می‌توان از داروهای مسکنی بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کرد. همچنین، می‌توان از کمپرس سرد یا گرم برای کاهش درد و التهاب استفاده کرد.
نکاتی برای کاهش درد ارتودنسی:
استفاده از بریس‌ها معمولاً محدودیتی برای ورزش ایجاد نمی‌کند. با این حال، برخی از ورزش‌ها ممکن است خطر بیشتری برای آسیب رساندن به بریس‌ها داشته باشند.
ورزش‌های با تماس بدنی مانند فوتبال، بسکتبال و هندبال می‌توانند خطر بیشتری برای آسیب رساندن به بریس‌ها داشته باشند. در این ورزش‌ها، ممکن است بریس‌ها به طور تصادفی توسط بازیکنان دیگر آسیب ببینند.
ورزش‌هایی که نیاز به ضربات محکم به سر دارند مانند فوتبال آمریکایی، بوکس و کشتی نیز می‌توانند خطر بیشتری برای آسیب رساندن به بریس‌ها داشته باشند. در این ورزش‌ها، ممکن است بریس‌ها در اثر ضربات محکم به سر آسیب ببینند.
ورزش‌هایی که نیاز به جویدن اجسام سفت دارند مانند تنیس و هاکی نیز می‌توانند خطر بیشتری برای آسیب رساندن به بریس‌ها داشته باشند. در این ورزش‌ها، ممکن است بریس‌ها در اثر جویدن اجسام سفت آسیب ببینند.
اگر قصد دارید ورزش‌هایی را انجام دهید که خطر آسیب رساندن به بریس‌ها را دارند، باید با متخصص ارتودنسی خود مشورت کنید. متخصص ارتودنسی ممکن است توصیه‌هایی برای محافظت از بریس‌های شما در حین ورزش ارائه دهد.
در اینجا چند نکته برای محافظت از بریس‌های شما در حین ورزش آورده شده است:
ارتودنسی یک رشته تخصصی دندانپزشکی است که به اصلاح ناهنجاری‌های دندانی و فکی می‌پردازد. هدف از درمان ارتودنسی بهبود سلامت، عملکرد و زیبایی دندان‌ها و فک است.
ظاهر لبخند: ارتودنسی می‌تواند به ردیف‌تر شدن دندان‌ها و بهبود هماهنگی آنها با یکدیگر کمک کند. این امر می‌تواند باعث ایجاد لبخندی زیباتر و جذاب‌تر شود.
سلامت دندان‌ها و لثه‌ها: دندان‌های کج‌وکوله می‌توانند تمیز کردن دندان‌ها را دشوارتر کنند. این امر می‌تواند منجر به پوسیدگی دندان و بیماری لثه شود. ارتودنسی می‌تواند به ردیف‌تر شدن دندان‌ها کمک کند و تمیز کردن آنها را آسان‌تر کند.
عملکرد جویدن: یک بایت نامناسب می‌تواند باعث مشکلاتی در جویدن غذا شود. این امر می‌تواند منجر به درد و ناراحتی در فک و گردن شود. ارتودنسی می‌تواند به بهبود بایت کمک کند و جویدن غذا را راحت‌تر کند.
بنابراین، هدف درمان ارتودنسی صرفاً بهبود لبخند نیست. بلکه هدف این است که سلامت، عملکرد و زیبایی دندان‌ها و فک را بهبود بخشد.
طول دوره درمان ارتودنسی با توجه به عوامل مختلفی تعیین می‌شود، از جمله:
نوع مشکل ارتودنسی: مشکلات ارتودنسی از خفیف تا شدید متغیر هستند. مشکلات خفیف معمولاً دوره درمان کوتاه‌تری دارند، در حالی که مشکلات شدید ممکن است نیاز به دوره درمان طولانی‌تری داشته باشند.
سن بیمار: در کودکان، دندان‌ها و فک هنوز در حال رشد هستند، بنابراین دندان‌ها می‌توانند راحت‌تر حرکت کنند. این امر می‌تواند منجر به دوره درمان کوتاه‌تری شود.
همکاری بیمار: همکاری بیمار در رعایت بهداشت دهان و دندان و انجام منظم جلسات معاینه با ارتودنتیست، می‌تواند به کوتاه‌تر شدن دوره درمان کمک کند.
به طور کلی، طول دوره درمان ارتودنسی بین 1 تا 3 سال است. برخی از مشکلات خفیف ممکن است در کمتر از یک سال برطرف شوند، در حالی که موارد پیچیده ممکن است نیاز به 3 تا 4 سال دوره درمان داشته باشند.
ارتودنسی جراحی یک روش درمانی ترکیبی است که از ارتودنسی و جراحی برای اصلاح ناهنجاری‌های اسکلتی دندان‌ها و فک استفاده می‌کند. این روش درمانی برای بیمارانی که مشکلات شدید دندانی و فکی دارند توصیه می‌شود.
مشکلات بایت نامناسب: بایت نامناسب به وضعیتی گفته می‌شود که دندان‌های بالا و پایین به درستی روی هم قرار نمی‌گیرند. این وضعیت می‌تواند باعث مشکلاتی در جویدن غذا، صحبت کردن و سلامت دهان و دندان شود.
ناهنجاری‌های اسکلتی فک: ناهنجاری‌های اسکلتی فک به وضعیتی گفته می‌شود که فک‌ها در موقعیت طبیعی خود قرار ندارند. این وضعیت می‌تواند باعث مشکلاتی در ظاهر صورت، جویدن غذا و سلامت دهان و دندان شود.
دندان‌ها در حین رشد فک‌ها، می‌توانند به طور طبیعی حرکت کنند. این حرکت دندان‌ها معمولاً در جهتی است که باعث ردیف‌تر شدن آنها می‌شود. با این حال، این حرکت دندان‌ها همیشه کافی نیست و ممکن است نیاز به درمان ارتودنسی باشد. فاصله بین دندان‌های جلویی معمولاً با رشد فرد افزایش نمی‌یابد. در واقع، در بیشتر افراد، پس از درآمدن دندان‌های آسیای بزرگ دائمی، با افزایش سن فضای بین دندان‌های دائمی کاهش می‌یابد. این امر به دلیل رشد فک و کاهش فضای بین دندان‌ها است.
بنابراین، اگر دندان‌های شما نامرتب هستند، نباید انتظار داشته باشید که با رشد کردن صاف شوند. در صورت نیاز به درمان ارتودنسی، بهتر است هر چه زودتر درمان را شروع کنید تا از مزایای آن بهره‌مند شوید.
در دوران رشد، دندان‌ها بیشتر در معرض پوسیدگی و بیماری‌های لثه قرار دارند. برای حفظ سلامت دندان‌ها در این دوران، موارد زیر را رعایت کنید:
در گذشته، برای ایجاد فضای کافی برای ردیف شدن دندان‌ها، اغلب لازم بود که دندان‌هایی کشیده شوند. با این حال، امروزه با پیشرفت تکنولوژی، روش‌های ارتودنسی پیشرفته‌تری وجود دارند که نیاز به کشیدن دندان را کاهش داده‌اند.
در برخی موارد، کشیدن دندان هنوز ضروری است. به عنوان مثال، اگر فضای کافی برای ردیف شدن دندان‌ها وجود نداشته باشد، یا اگر دندان‌ها به شدت نامرتب باشند، ممکن است نیاز به کشیدن دندان باشد.
در اینجا چند مورد از مواردی که ممکن است نیاز به کشیدن دندان برای ارتودنسی داشته باشند، آورده شده است:
مشکلات بایت نامناسب: در برخی موارد، مشکلات بایت نامناسب می‌توانند باعث نیاز به کشیدن دندان شوند.
نکته مهم این است که تصمیم‌گیری در مورد اینکه آیا نیاز به کشیدن دندان برای ارتودنسی وجود دارد یا خیر، باید توسط متخصص ارتودنسی انجام شود. متخصص ارتودنسی با ارزیابی وضعیت دندان‌ها و فک، می‌تواند بهترین تصمیم را برای بیمار بگیرد.
پس از قرار دادن بریس‌ها، بیمار باید برای تنظیم و کنترل پیشرفت درمان به طور منظم به مطب ارتودنسی مراجعه کند. فاصله بین جلسات معاینه به عوامل مختلفی از جمله نوع مشکل دندانی، سن بیمار و همکاری بیمار بستگی دارد. در بیشتر موارد، بیماران باید بین 5 تا 10 هفته یک بار به مطب مراجعه کنند. در این جلسات، ارتودنتیست سیم‌ها و براکت‌ها را تنظیم می‌کند تا دندان‌ها به طور صحیح حرکت کنند.
در برخی موارد، ممکن است نیاز به جلسات معاینه مکررتر یا کمتر باشد. به عنوان مثال، اگر بیمار مشکل دندانی پیچیده‌ای داشته باشد، ممکن است نیاز به جلسات معاینه مکررتر باشد. یا اگر بیمار همکاری خوبی داشته باشد، ممکن است نیاز به جلسات معاینه کمتری باشد. ارتودنتیست در طول جلسات معاینه، وضعیت دندان‌ها و فک را بررسی می‌کند و در صورت نیاز، تغییراتی در برنامه درمان ایجاد می‌کند.
در اینجا چند نکته برای آماده شدن برای جلسات معاینه ارتودنسی آورده شده است:
بله ارتودنسی هیچ ممانعتی برای انجام کارهای روزمره ازجمله به مدرسه رفتن و درس خواندن ایجاد نمی‌کند.
خوردن این غذاها می‌تواند باعث آسیب به براکت‌ها، سیم‌ها و سایر اجزای ارتودنسی شود. همچنین می‌تواند باعث درد و ناراحتی در دهان شود.
ارتودنتیست معمولاً در ابتدای درمان، یک فهرست از غذاهایی که باید از خوردن آنها اجتناب شود را به بیمار ارائه می‌دهد. بیمار باید این فهرست را به دقت مطالعه کند و از خوردن این غذاها خودداری کند.
با پیروی از این نکات می‌توانید از آسیب یا شکسته شدن بریس‌ها جلوگیری کنید و از روند درمان ارتودنسی خود لذت ببرید.
در دوران ارتودنسی، دندان‌ها بیشتر در معرض پوسیدگی و بیماری‌های لثه قرار دارند. بنابراین، رعایت بهداشت دهان و دندان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در دوران ارتودنسی، فرد باید حداقل 4 بار در روز دندان‌های خود را مسواک بزند. این کار باید بعد از هر وعده غذایی و پیش از رفتن به رختخواب انجام شود.
برای مسواک زدن صحیح دندان‌های ارتودنسی، باید از مسواک نرم و خمیردندان حاوی فلوراید استفاده کنید. مسواک را به صورت دورانی روی دندان‌ها بکشید و به آرامی بین براکت‌ها و سیم‌ها تمیز کنید.
در دوران درمان ارتودنسی، ممکن است شرایطی پیش بیاید که نیاز به مراجعه فوری به ارتودنتیست داشته باشید. این شرایط عبارتند از:
درد شدید: اگر درد ناشی از بریس‌ها یا دستگاه ارتودنسی شدید باشد، باید به ارتودنتیست مراجعه کنید. ارتودنتیست می‌تواند با تنظیم براکت‌ها یا سیم‌ها، درد را تسکین دهد.
شکستگی دستگاه ارتودنسی: اگر براکت‌ها، سیم‌ها یا سایر اجزای دستگاه ارتودنسی شکسته شوند، باید به ارتودنتیست مراجعه کنید. ارتودنتیست می‌تواند دستگاه را تعمیر یا تعویض کند.
آسیب به دندان‌ها یا لثه‌ها: اگر بریس‌ها یا دستگاه ارتودنسی باعث آسیب به دندان‌ها یا لثه‌ها شوند، باید به ارتودنتیست مراجعه کنید. ارتودنتیست می‌تواند آسیب را بررسی و درمان کند.
در صورت بروز هر یک از شرایط فوق، باید با مطب ارتودنتیست خود تماس بگیرید. در بیشتر موارد، ارتودنتیست می‌تواند از پشت تلفن مشکل را رفع کند. اگر نیاز به یک قرار ملاقات اورژانسی داشته باشید، ارتودنتیست زمان مناسبی را در اختیار شما قرار خواهد داد.
با پیروی از این نکات می‌توانید به سرعت مشکل خود را حل کنید و از آسیب بیشتر به دندان‌ها و لثه‌های خود جلوگیری کنید.
با انجام معاینه اولیه است که متخصص ارتودنسی تشخیص می‌دهد آیا فرد نیاز به یک اکسپندر دارد یا خیر.
بله، افراد با دندان از دست رفته یا روکش‌شده می‌توانند ارتودنسی انجام دهند. دندانی که روکش دارد درست مانند دندانی که یک پرکردگی ساده دارد حرکت می‌کند. زمانی که دندان‌ها از دست می‌روند، درمان ارتودنسی به ردیف شدن دندان‌های باقیمانده کمک می‌کند.
کلیه حقوق این وبسایت محفوظ و متعلق به دکتر بهادر درانی می‌باشد.
به این مقاله امتیاز دهید