ارتودنسی همراه با جراحی فک (ارتوسرجی) | دکتر بهادر درّانی
همانطور که قبلا در بالا توضیح داده شد امروزه ارتودنسی بدون محدویت سنى مى باشد که البته اگر مشکلات فقط به نامرتبى دندانها باشد و پروفایل و ظاهر اسکلتالى بیمار تحت شعاع قرار نگرفته باشد بدون جراحى این کار امکان پذیر مى باشد توسط متخصص ارتودنسی ولى اگر ناهنجارى فکى و اسکلتال بیمار تحت شعاع قرار بگیرد و بیمار بعد از جهش رشدى مراجعه کند مسلما متخصص ارتودنسی باید از روشهاى ارتوسرجرى (ارتودنسی همراه جراحى فک) استفاده کند .
مقدمه ای بر ارتودنسی همراه با جراحی فک
ارتودسرجری یعنی ارتودنسی همراه با جراحی فک. بیمارانی که همزمان دارای ناهنجاری‌های دندانی و فکی هستند، به ارتوسرجری نیاز پیدا می‌کنند. در این بخش به معرفی این درمان خاص می‌پردازیم و ابعاد و زوایای مختلف آنرا به شما توضیح خواهیم داد.
چه کسانی به ارتودنسی همراه با جراحی فک نیاز پیدا می‌کنند؟ آیا می‌توان از نیاز به جراحی فک در ارتودنسی پیشگیری کرد؟ آیا باید ابتدا جراحی را انجام دهیم یا ارتودنسی؟
در ویدیو زیر می‌توانید فرایند جراحی فک برای ارتودنسی را مشاهده کنید
معرفی و تشریح جراحی فک برای ارتودنسی
شاید برای شما هم این سؤال پیش آمده باشد که جراحی فک و ارتودنسی چه ارتباطی با یکدیگر دارند؟ برخی افراد هم دارای دندان‌های نامرتب هستند و هم دچار مشکلات فک می‌باشند. برخی مشکلات فکی با توجه به شدت و حالتی که دارند، تنها در صورتی قابل حل هستند که با انجام ارتودنسی همراه باشند. برخی از این مشکلات، همراه با ارتودنسی به جراحی ارتوگناتیک نیز نیاز پیدا می کنند.
اینگونه بیماران باید با مراجعه متخصص جراحی فک و متخصص ارتودنسی، از آنها مشاوره دریافت کنند و درمان مورد نظر را آغاز کنند. درمان به این صورت است که بنا به تشخیص پزشکان، یا ابتدا جراحی فک انجام می‌شود و سپس ارتودنسی و یا در ابتدا ارتودنسی انجام می‌شود و سپس جراحی فک صورت می‌گیرد.
اول از همه این نکته را در نظر بگیرید که اگر قصد انجام ارتودنسی دارید و ممکن است به جراحی فک نیاز پیدا کنید، تنها دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی شما است که می‌تواند بهترین روش انجام کار را به شما پیشنهاد بدهد. برای دریافت وقت مشاوره رایگان ازدکتر درانی می‌توانید از راه‌های ارتباطی زیر استفاده کنید:
چه زمانی همراه با ارتودنسی به جراحی فک نیاز پیدا می‌کنیم؟
جراحی فک زمانی مورد نیاز است که ارتودنسی به تنهایی قادر به رفع اختلالات فکی نباشد. مواردی که باعث می‌شوند به جراحی فک نیاز پیدا کنید شامل موارد زیر می‌شوند.
نداشتن چانه
تنگ بودن فک بالا
اپن بایت
وجود انحراف در فک بالا یا پایین یا هر دو
جلو یا عقب بودن فک پایینی
بیش از حد ظاهر شدن لثه در هنگام لبخند زدن
وجود سندرم‌ها و نقص‌های مادرزادی
عوارض ضربه دیدن صورت یا فک
کدام یک ابتدا انجام می‌شود؟ جراحی فک یا ارتودنسی؟
در اکثر موارد، ارتودنسی ابتدا انجام می‌شود. این به این دلیل است که ارتودنسی می‌تواند دندانها را به موقعیت مناسب خود برساند تا جراحی فک با دقت بیشتر و عوارض کمتری انجام شود. علاوه بر این، ارتودنسی می‌تواند به بهبود سلامت لثه‌ها و دندانها قبل از جراحی کمک کند.
در برخی موارد، ممکن است لازم باشد جراحی فک در ابتدا انجام شود. این به این دلیل است که جراحی فک می‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند که ارتودنسی نمی‌تواند آنها را اصلاح کند. به عنوان مثال، جراحی فک می‌تواند باعث ایجاد فضا بین دندانها شود که باید با ارتودنسی اصلاح شود.
عوامل تعیین‌کننده
عوامل مختلفی تعیین می‌کنند که کدام روش ابتدا انجام شود. این عوامل عبارتند از:
نوع و شدت مشکل دندانی و فکی
سن و سال بیمار
سلامت عمومی بیمار
انتظارات بیمار از دمان
در طول جراحی فک چه مشکلاتی ممکن است برای ما پیش بیاید؟
جراحی فک یک روش جراحی پیچیده است که می‌تواند برای اصلاح مشکلات دندانی و فکی استفاده شود. این جراحی می‌تواند مشکلاتی مانند نامرتبی دندانها، اپن بایت، کراس بایت و اوربایت را اصلاح کند.
مانند هر روش جراحی دیگری، جراحی فک نیز با خطراتی همراه است. برخی از مشکلاتی که ممکن است در طول جراحی فک پیش بیاید عبارتند از:
عفونت: عفونت یکی از شایع‌ترین عوارض جراحی فک است. این عفونت می‌تواند در اطراف استخوان‌های فک، دندانها یا لثه‌ها ایجاد شود.
خونریزی: خونریزی نیز یکی از عوارض شایع جراحی فک است. این خونریزی معمولاً خفیف است و با کنترل می‌شود.
آسیب به اعصاب: آسیب به اعصاب یکی از عوارض جدی جراحی فک است. این آسیب می‌تواند باعث بی‌حسی، سوزن سوزن شدن یا درد در صورت، دهان یا گردن شود.
آسیب به دندانها: آسیب به دندانها نیز یکی از عوارض جراحی فک است. این آسیب می‌تواند در حین جراحی یا در حین بهبودی رخ دهد.
عوارض بیهوشی:عوارض بیهوشی نیز یکی از عوارض جراحی فک است. این عوارض می‌تواند شامل مشکلات تنفسی، قلبی یا سایر مشکلات پزشکی باشد.
عوامل خطر برای جراحی فک
برخی از عوامل می‌توانند خطر بروز مشکلات در طول جراحی فک را افزایش دهند. این عوامل عبارتند از:
سن: خطر بروز مشکلات در جراحی فک با افزایش سن افزایش می‌یابد.
سلامت عمومی: افرادی که دارای مشکلات سلامتی هستند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای بروز مشکلات در جراحی فک باشند.
نوع جراحی: برخی از انواع جراحی فک، مانند جراحی فک دوطرفه، خطر بروز مشکلات بیشتری را دارند.
پیشگیری و مراقبت های قبل از جراحی فک
با رعایت نکات زیر می‌توان خطر بروز مشکلات در طول جراحی فک را کاهش داد:
انتخاب جراح فک مجرب: انتخاب جراح فک مجرب که تجربه زیادی در انجام این نوع جراحی دارد، می‌تواند خطر بروز مشکلات را کاهش دهد.
انجام آزمایشات قبل از جراحی: انجام آزمایشات قبل از جراحی می‌تواند به شناسایی و درمان هرگونه مشکل سلامتی که ممکن است خطر بروز مشکلات در جراحی فک را افزایش دهد، کمک کند.
رعایت دستورالعمل‌های قبل از جراحی: رعایت دستورالعمل‌های قبل از جراحی، مانند پرهیز از مصرف برخی داروها و سیگار کشیدن، می‌تواند خطر بروز مشکلات را کاهش دهد.
اقدامات دارویی پیش از جراحی فک:
اقدامات دارویی پیش از جراحی فک به منظور کاهش خطر خونریزی، عفونت و سایر عوارض جراحی انجام می‌شود. این اقدامات عبارتند از:
قطع مصرف داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID): NSAIDs مانند آسپرین و ایبوپروفن می‌توانند خطر خونریزی را افزایش دهند. بنابراین، بیمار باید حداقل دو هفته قبل از جراحی فک مصرف این داروها را قطع کند.
قطع مصرف داروهای رقیق کننده خون: داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین و آسپرین می‌توانند خطر خونریزی را افزایش دهند. بنابراین، بیمار باید حداقل دو هفته قبل از جراحی فک مصرف این داروها را قطع کند.
مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها: آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند به جلوگیری از عفونت کمک کنند. بیمار باید آنتی‌بیوتیک‌هایی را که توسط پزشک تجویز شده است، طبق دستورالعمل مصرف کند.
مصرف داروهای ضد درد: بیمار ممکن است برای کاهش درد پس از جراحی فک، داروهای ضد درد تجویز شود.
در برخی موارد، ممکن است بیمار نیاز به مصرف داروهای دیگری نیز داشته باشد. این داروها عبارتند از:
داروهای ضد اضطراب: این داروها می‌توانند به کاهش اضطراب بیمار قبل از جراحی کمک کنند.
داروهای آرام‌بخش: این داروها می‌توانند به بیمار کمک کنند تا در طول جراحی بخوابد.
عوارض اقدامات دارویی پیش از جراحی فک
اقدامات دارویی پیش از جراحی فک می‌توانند عوارض جانبی خفیفی مانند حالت تهوع، استفراغ و اسهال ایجاد کنند. در موارد نادر، این اقدامات می‌توانند عوارض جانبی جدی‌تری مانند واکنش‌های آلرژیک یا خونریزی ایجاد کنند.
توصیه‌ها برای بیمار
بیمار باید دستورالعمل‌های پزشک را در مورد مصرف داروهای پیش از جراحی فک به دقت دنبال کند. بیمار همچنین باید در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی، فوراً به پزشک مراجعه کند.
اقدامات بهداشتی پیش از جراحی فک به منظور کاهش خطر عفونت انجام می‌شود. این اقدامات عبارتند از:
شستشوی کامل دندانها و لثه‌ها: بیمار باید دندانها و لثه‌های خود را دو بار در روز با مسواک و خمیردندان به خوبی مسواک کند. همچنین باید از نخ دندان استفاده کند تا بقایای غذا را از بین ببرد.
مراجعه به دندانپزشک: بیمار باید قبل از جراحی فک به دندانپزشک مراجعه کند تا هرگونه مشکل دندانی یا لثه‌ای را درمان کند.
استحمام کامل: بیمار باید قبل از جراحی فک استحمام کامل کند تا از هرگونه آلودگی جلوگیری کند.
کوتاه کردن موها: بیمار باید موهای خود را به خصوص در ناحیه صورت و گردن کوتاه کند تا از هرگونه آلودگی جلوگیری کند.
پانسمان زخم‌ها: اگر بیمار زخم باز یا عفونی در ناحیه صورت یا گردن دارد، باید قبل از جراحی فک آن را پانسمان کند.
توصیه‌ها برای بیمار
در اینجا نکات اضافی برای اقدامات بهداشتی پیش از جراحی فک آورده شده است:
بیمار باید از مصرف سیگار و سایر محصولات دخانی حداقل دو هفته قبل از جراحی فک خودداری کند. سیگار کشیدن می‌تواند خطر عفونت را افزایش دهد.
بیمار باید از مصرف الکل حداقل دو هفته قبل از جراحی فک خودداری کند. الکل می‌تواند خونریزی را افزایش دهد.
بیمار باید از انجام فعالیت‌های شدید حداقل دو هفته قبل از جراحی فک خودداری کند. فعالیت‌های شدید می‌توانند خطر خونریزی را افزایش دهند.
رعایت اقدامات بهداشتی پیش از جراحی فک می‌تواند به کاهش خطر عفونت و سایر عوارض جراحی کمک کند.
اقدامات مراقبتی پیش از جراحی فک کدامند؟
پیش از جراحی باید یک نفر همراه داشته باشید تا کارهای شخصی و مراقبت از شما را انجام دهد.
اقدامات تغذیه‌ای پیش از جراحی فک کدامند؟
بیمار پیش از عمل جراحی و حدوداً هشت الی ده ساعت قبل از آن باید ناشتا باشد. اصطلاحا به حالت ناشتا NPO می‌گویند. مهم‌ترین دلیل برای ناشتا بودن قبل از جراحی فک این است که بعد از به هوش آمدن فرد حالت تهوع نداشته باشد.
اقدامات حین جراحی فک کدامند؟
اصلی ترین بخش که به عهده جراح است، مراقبت های حین عمل است. پس باید حتما بیمارستان و جراحی را انتخاب کنید که به مهارت و تخصص آنها اطمینان دارید.
مراقبت های بعد از جراحی فک به منظور کمک به بهبودی بیمار و جلوگیری از بروز عوارض انجام می‌شود. این مراقبت ها عبارتند از:
مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک: بیمار باید داروهای تجویز شده توسط پزشک را طبق دستورالعمل مصرف کند. این داروها می‌توانند به کاهش درد، تورم و عفونت کمک کنند.
استراحت کافی: بیمار باید به اندازه کافی استراحت کند تا بدنش بتواند بهبود یابد.
رعایت رژیم غذایی نرم: بیمار باید در روزهای اول بعد از جراحی فک از غذاهای نرم استفاده کند تا از فشار بر فک خودداری کند.
رعایت بهداشت دهان و دندان: بیمار باید دندانها و لثه‌های خود را به آرامی با مسواک و خمیردندان مسواک کند. همچنین باید از نخ دندان استفاده کند تا بقایای غذا را از بین ببرد.
اجتناب از فعالیت‌های شدید: بیمار باید تا زمان بهبودی کامل از انجام فعالیت‌های شدید خودداری کند.
عوارض مراقبت های بعد از جراحی فک
مراقبت های بعد از جراحی فک معمولاً عوارض جانبی خاصی ایجاد نمی‌کنند. با این حال، در موارد نادر، این مراقبت ها می‌توانند باعث بروز عوارض جانبی خفیفی مانند حالت تهوع، استفراغ و اسهال شوند.
توصیه‌ها برای بیمار
بیمار باید دستورالعمل‌های پزشک را در مورد مراقبت های بعد از جراحی فک به دقت دنبال کند. بیمار همچنین باید در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی، فوراً به پزشک مراجعه کند.
در اینجا نکات اضافی برای مراقبت های بعد از جراحی فک آورده شده است:
بیمار باید از مصرف سیگار و سایر محصولات دخانی حداقل دو هفته بعد از جراحی فک خودداری کند. سیگار کشیدن می‌تواند خطر عفونت را افزایش دهد.
بیمار باید از مصرف الکل حداقل دو هفته بعد از جراحی فک خودداری کند. الکل می‌تواند خونریزی را افزایش دهد.
بیمار باید از انجام فعالیت‌های شدید حداقل دو هفته بعد از جراحی فک خودداری کند. فعالیت‌های شدید می‌توانند خطر خونریزی را افزایش دهند.
رعایت مراقبت های بعد از جراحی فک می‌تواند به بهبودی سریع‌تر بیمار و جلوگیری از بروز عوارض کمک کند.
برخی از مراقبت‌های خاص بعد از جراحی فک عبارتند از:
استفاده از پانسمان یا اسپلینت: ممکن است برای ثابت نگه داشتن فک در جای خود، از پانسمان یا اسپلینت استفاده شود. بیمار باید دستورالعمل‌های پزشک را در مورد نحوه مراقبت از پانسمان یا اسپلینت به دقت دنبال کند.
مراقبت از بخیه‌ها: بخیه‌ها معمولاً بعد از چند روز برداشته می‌شوند. بیمار باید دستورالعمل‌های پزشک را در مورد نحوه مراقبت از بخیه‌ها به دقت دنبال کند.
تورم و درد: تورم و درد بعد از جراحی فک طبیعی است. بیمار می‌تواند برای کاهش تورم از کمپرس سرد و برای کاهش درد از داروهای مسکن استفاده کند.
مشکلات جویدن و صحبت کردن: بیمار ممکن است بعد از جراحی فک در جویدن و صحبت کردن دچار مشکل شود. این مشکلات معمولاً به تدریج بهبود می‌یابند.
مدت زمان بهبودی بعد از جراحی فک
مدت زمان بهبودی بعد از جراحی فک به نوع جراحی و شدت آن بستگی دارد. معمولاً بهبودی کامل بعد از جراحی فک حدود شش هفته طول می‌کشد.
اقدامات تغذیه‌ای بعد از جراحی فک کدامند؟
در روزهای ابتدایی قدرت جویدن ندارید، پس صرفاً از پوره ها و غذاهای میکس شده استفاده کنید.
تا دو هفته پس از جراحی برای غذا خوردن از قاشق استفاده نکنید. بیشتر غذاهای مایع مصرف کنید. البته اگر هر دو فک جراحی شده باشند باید از سرنگ گاواژ برای تغذیه استفاده کنید.
نوشیدنی های گازدار مصرف نکنید۷ چون معده شما را تضعیف کرده و حالت تهوع ایجاد می‌کنند.
رژیم غذایی شما باید پر از کالری باشد تا احساس ضعف به شما دست ندهد.
در صورت تشخیص پزشکتان می‌توانید از مکمل‌های غذایی استفاده کنید.
اقدامات دارویی بعد از جراحی فک کدامند؟
پزشک به منظور کاهش درد و تورم، تا سه روز برای شما آمپول‌های دگزامتازون و کتورولاک تزریق می‌کند.
برای کاهش تورم یا ادم روزانه یک تا سه عدد کپسول أناهیل مصرف می‌کنید.
هر ۶ ساعت یک بار شرب سوسپانسیون ایبوپروفن مصرف می‌کنید تا درد شما کاهش یابد.
اگر احساس درد شدید شد، بهترین راه استفاده از شیاف دیکلوفناک است.
آنتی بیوتیک سوسپانسیون کو-آمکسی-کلاو نیز به منظور جلوگیری عفونت بعد از جراحی فک مصرف می‌شود.
اقدامات بهداشتی پس از جراحی فک کدامند؟
هرچقدر بیشتر به بهداشت دهان و دندان توجه کنید، زخم‌هایتان سریع‌تر بهبود می‌یابند.
اگر توانستید، از همان روز اول پس از جراحی فک، چند مرتبه داخل دندان را با مسواک و خیلی آرام و نرم تمیز کنید.
اگر به دندان های انتهایی دسترسی نداشتید، از دهانشویه استفاده کنید.
آیا پس از جراحی فک می‌توان تکلم کرد؟
طبق تجربه بیماران مختلف باید بدانید که شما از شب اول پس از جراحی ، بدون هیچ مشکلی می‌توانید به آرامی صحبت کنید. البته باید مراقب باشید که فک خود را به آرامی حرکت دهید.
هزینه ارتودنسی و جراحی فک چقدر است؟
همانطور که قبلاً بیان کرده‌ایم، ارتودنسی به تنهایی دارای دوره درمان طولانی مدت است، از دستگاه‌های متفاوتی برای آن استفاده می‌شود و ماندگاری بالایی دارد؛ درنتیجه به دلیل اقدامات مختلف و نتایج رضایت‌بخشی که به سختی به دست می‌آیند، هزینه‌های ارتودنسی نسبتاً بالا است.
اگر همراه با ارتودنسی به جراحی فک نیاز داشتید، هزینه های شما بالاتر نیز می‌روند. قیمت و هزینه جراحی فک با توجه به شدت ناهنجاری، بیمارستان یا کلینیکی که جراحی در آن انجام می‌شود و خدمات آن، و حتی جراحی که کار را انجام می‌دهد متفاوت خواهد بود.
اثر بی‌حسی جراحی کی از بین می‌رود؟
ممکن است تا چندین ماه یعنی 2 تا 6 ماه پس از جراحی، اثر بی حسی را بر روی زبان، لبها و بخش های دیگر صورتتان احساس کنید. اگر نمی‌توانید با این بی‌حسی کنار بیایید، می‌توانید از لیزردرمانی استفاده کنید تا اثر بی‌حسی سریع‌تر از بین برود.
برای از بین بردن اثر بی‌حسی، از لیزر کم‌توان دیود استفاده می‌کنند. طول موج اشعه آن، 660 نانومتر است و در داخل دهان تابانده می‌شود. لیزر در دو هفته می‌تواند التهابات پس از جراحی را بطور چشمگیری کاهش دهد. اقدام به لیزر را می‌توانید2 الی سه هفته پس از جراحی آغاز کنید.
نتیجه گیری - ارتودنسی و جراحی فک را کجا انجام دهم؟
دکتر درّانی با سابقه چندین ساله در زمینه ارتودنسی به روش‌های مختلف و ویزیت بیش از 12 هزار بیمار در طول سالیان متمادی، دارای عضویت در اکثر انجمن‌های ارتودنسی دنیا است که یکی از بهترین گزینه‌ها برای دریافت مشاوره و انجام درمان برای ارتودنسی همراه با جراحی فک می‌باشد.
البته از آنجایی که دکتر درّانی متخصص ارتودنسی است و جراحی فک انجام نمی‌دهد، بهترین متخصصان جراحی فک را به شما معرفی می‌کند و با تعریف روش و فرایند درمان و مشاوره برای تعیین نوع جراحی فک، شما را به متخصص مربوطه ارجاع می‌دهد تا جراحی شما را به بهترین نحو ممکن انجام دهد و قبل و بعد از آن اقدامات مربوط به ارتودنسی را دکتر درانی انجام خواهد داد.
راه‌های ارتباطی با کلینیک دکتر درّانی به صورت زیر می باشد:
